การอ่านนอกจากจะเพื่อความบันเทิง เสริมความรู้ หรือพัฒนาตนเองแล้ว การอ่านยังช่วยแก้ปัญหาให้เราได้ด้วย ครั้งต่อไปที่เลือกซื้อหนังสือ ลองเลือกหนังสือที่น่าจะช่วยแก้ปัญหา ที่เรากำลังพบเจออยู่ดูครับ
การอ่านคือก้าวแรกของการเรียนรู้
การเรียนรู้มีขั้นตอนของมัน การทำตามขั้นตอนตามลำดับจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของการเรียนรู้ การข้ามลำดับก็ส่งผลให้ประสิทธิภาพลดลง
ลำดับขั้นตอนในการเรียนรู้
- อ่านหนังสือ
จะเรียนรู้อะไรให้เริ่มที่การอ่าน และเริ่มจากพื้นฐานของเรื่องนั้น ๆ ก่อน - ดูวิดีโอหรือฟังคลิปเสียง
- เข้าเรียน ฟังบรรยาย หรือฟังสัมมนา
- เรียนแบบตัวต่อตัว
- สอนผู้อื่น
อ่านเร็ว V.S. อ่านละเอียด
ต่อให้เราอ่านหนังสือเดือนละ 10 เล่ม ถ้าเราไม่ทำ Output เลย เราจะจำไม่ได้ ไม่เข้าใจลึกซึ้ง เสียเงิน เสียเวลาเปล่า
ดังนั้นเมื่อเราอ่านหนังสือจบ 1 เล่ม ให้หยุดเพื่อทำ Output ก่อนที่จะเริ่มอ่านหนังสือเล่มต่อไป โดย Output ที่ต้องทำ มีตามลำดับดังนี้
- เขียน
เขียนในสิ่งที่เราค้นพบ เขียนสิ่งที่จะลองทำตาม หรือเขียนรีวิวหนังสือเล่มนั้น - เล่าให้คนอื่นฟัง อาจจะเป็นคนในครอบครัว เพื่อน หรือคนที่ทำงานก็ได้
- นำสิ่งที่เราค้นพบไปปฏิบัติ
- สอนผู้อื่น
เมื่อเราทำตามนี้หลังอ่านหนังสือเล่มนึงจบ เราก็จะได้ความรู้ติดตัวแล้ว หลังจากนั้นค่อยเริ่มอ่านหนังสือเล่มต่อไป
ดังนั้นอย่าตั้งเป้าที่การอ่านหนังสือให้ได้มาก ๆ แต่ให้อ่านอย่างละเอียด ให้เข้าใจอย่างลึกซึ้ง อธิบายได้ รีวิวได้ หรืออภิปรายเรื่องนั้น ๆ กับผู้อื่นได้
วิธีหนึ่งที่ช่วยให้เราอ่านอย่างละเอียด คือ คิดไว้ก่อนอ่านหนังสือว่าเราจะเขียนรีวิวหรือจะอธิบายให้คนอื่นฟัง
เมื่อเราฝึกอ่านโดยละเอียดจนชำนาญแล้ว ค่อยอ่านให้เร็วหรืออ่านให้เยอะทีหลัง
เทคนิคหนึ่งที่จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการอ่านให้อ่านเร็วและอ่านได้ละเอียดขึ้น คือ “การอ่านข้ามไปมา”
การอ่านข้ามไปมา เหมาะสำหรับหนังสือทั่วไป หนังสือธุรกิจ แต่ไม่เหมาะกับหนังสือนิยายหรือการ์ตูน
การอ่านข้ามไปมาเริ่มที่การดูสารบัญ เลือกเรื่องที่อยากรู้ แล้วเริ่มอ่านจากส่วนนั้น
ซึ่งเมื่ออ่านแบบข้ามไปมา ให้เราเน้นที่
- ส่วนท้ายของแต่ละบท
- บทนำ
- บทส่งท้าย
- บทสรุป (มักอยู่ครึ่งหลังของหนังสือ)
เมื่ออ่านแบบข้ามไปมาเสร็จแล้ว เราจะเข้าใจภาพรวมของหนังสือ จากนั้นค่อยกลับมาอ่านตั้งแต่หน้าแรกจนจบอีกครั้ง ผู้เขียนบอกว่าการทำแบบนี้จะช่วยให้เราอ่านละเอียดและอ่านเร็วขึ้นถึง 2 เท่า นอกจากนี้ยังช่วยกำจัด “การดองหนังสือ” ได้ด้วย
การเลือกหนังสือ
ผู้เขียนแบ่งหนังสือตามคุณค่าเป็น 2 แบบ คือ
- หนังสือโฮมรัน
หนังสือที่มีเนื้อหาให้เราค้นพบเยอะ ช่วยเราพัฒนาตนเองและเปลี่ยนแปลงชีวิตได้เยอะ - หนังสือสไตรก์
หนังสือที่แทบไม่มีอะไรให้เราค้นพบ ไม่ช่วยให้เราพัฒนาตนเองเลย
ผู้เขียนบอกว่าการ “เลือกหนังสือ” สำคัญกว่า “วิธีอ่านหนังสือ” เสียอีก เราจึงต้องลดหนังสือสไตรก์เพื่อเพิ่มโอกาสในการเจอหนังสือโฮมรัน
สำหรับมือใหม่ เมื่อรู้ว่าเราอยากอ่านหนังสือเพื่อพัฒนาตนเองในด้านไหน หรือแก้ปัญหาอะไรแล้ว ควรเริ่มจากหนังสือที่นักอ่านหรือผู้เชี่ยวชาญแนะนำ และควรเลือกให้เหมาะกับระดับของเราด้วย มือใหม่ควรเริ่มที่หนังสืออ่านง่าย ๆ เมื่อเราชำนาญแล้วก็ขยับไปอ่านเล่มที่ยาก ๆ ได้
นอกจากนี้การเลือกหนังสือ เราควรอ่านอย่างเป็นกลางและสมดุล คือ เมื่อเราศึกษาในเรื่องใด เราควรเลือก
- หนังสือเป็นกลาง
- หนังสือที่เราเห็นด้วย
- หนังสือที่เราเห็นต่าง
แต่ถ้าไม่มีเวลา ให้อ่านแค่ “หนังสือที่เราเห็นด้วย ” และ “หนังสือที่เราเห็นต่าง” ก็พอ
ก่อนที่จะอ่าน เราต้องทำสมองให้ว่าง ไม่เอนเอียงไปด้าน เห็นด้วย/ไม่เห็นด้วย หรือชอบ/เกลียด ซึ่งคนทั่วไปอาจทำไม่ได้เพราะมี “Confirmation Bias หรือ ความลำเอียงเพื่อยืนยัน” กับสมมติฐานหรือความเชื่อที่มีอยู่แล้ว
เมื่อเราอ่านทั้ง “หนังสือที่เราเห็นด้วย ” และ “หนังสือที่เราเห็นต่าง” แล้ว เราจะพิจารณาเรื่องนั้นได้อย่างสมดุล
การอ่านนิยาย
ประโยชน์ของการอ่านหนังสือนิยาย คือ
- ทำให้กลายเป็นคนรักการอ่าน เพราะหนังสือนิยายให้ความสนุก ความบันเทิง “คนที่ไม่ชอบอ่านหนังสือควรเริ่มจากการอ่านนิยาย“
- ทำให้หัวดีขึ้น เพราะสมองได้รับการกระตุ้นมากขึ้นจากการอ่านหนังสือ
- ทำให้รู้จักเข้าอกเข้าใจผู้อื่น เพราะการอ่านนิยายเราต้องใช้อารมณ์ร่วมกับตัวละคร
- ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ จากการต้องนึกภาพตาม
- ช่วยคลายความเครียด
- ทำให้เราลองสมมติตัวเองเป็นคนอื่น ช่วยให้เราเรียนรู้ผ่านชีวิตตัวละครในนิยาย
- สนุก
ซึ่งหนังสือนิยายและการ์ตูนก็เป็นหนังสือประเภทหนึ่งที่เหมาะกับการอ่านเป็น e-book อีกด้วย
e-book
ใครที่อ่านหนังสือเดือนละหลายเล่ม อาจลองอ่านแบบ e-book ดู เพราะว่า
- ราคาถูกกว่าหนังสือแบบเป็นเล่ม
- ซื้อง่าย ไม่ต้องเดินทาง ไม่ต้องรอ ซื้อแล้วอ่านได้ทันที
- ไม่ใช้พื้นที่เก็บ
- พกพาได้มากกว่า
แต่หนังสือเป็นเล่มก็ยังมีบางอย่างที่ดีกว่า เช่น
- จดจำได้ง่ายกว่า (จากงานวิจัย)
- อ่านง่ายกว่า
- มีสมาธิสูงกว่า
- อ่านแบบข้ามไปมาได้ง่าย
- ไฮไลต์และเขียนแทรกได้ง่าย เพิ่มประสิทธิภาพการอ่าน